Hoe ik kijk naar Fertility Awareness

Fertility Awareness: Wat is het?

Fertility Awareness, in het Nederlands vruchtbaarheidsbewustzijn, betekent letterlijk dat je bewust bent van je vruchtbaarheid. Maar deze term heeft ook een ruimere betekenis die door alle vrouwen die hun natuurlijke cyclus volgen, gebruikt wordt. Het staat voor:

• Begrijpen hoe je menstruatiecyclus werkt en wanneer je vruchtbaar bent.
• Weten welke invloed je hormonen hebben op je menstruatiecyclus.
• Je cyclus iedere dag in kaart brengen door biomarkers te registreren.

Rondom deze fertility awareness zijn allerlei methodes ontwikkeld die vrouwen helpen om dit gestructureerd te doen. Dit wordt ook wel afgekort als FAM (Fertility Awareness Methode) of FABM (Fertility Awareness Based Methods).

Een belangrijk punt is dat fertility awareness gebaseerd is op wetenschap. Het hoeft dus absoluut niet zweverig en spiritueel te zijn, ook al zie je dit misschien nu wel veel om je heen.

Fertility Awareness Methodes

Er zijn verschillende methodes die je kunt volgen. Goede fertility awareness methodes hebben één ding gemeen: ze observeren en registreren biomarkers (signalen) die plaatsvinden tijdens de menstruatiecyclus.

De Basis van Vruchtbaarheidsbewustzijn

Nu je dit weet, ga ik je al een heel klein beetje dieper meenemen in de betekenis van fertility awareness.

1. Menstruatiecyclus Begrijpen

Allereerst leer je je menstruatiecyclus begrijpen. De menstruatiecyclus heeft verschillende fasen: de folliculaire fase en de luteale fase, of de pre-ovulatie fase, ovulatie fase en post-ovulatiefase. Tijdens deze fases veranderen hormoonniveaus en deze veranderingen kunnen worden opgemerkt door biomarkers te tracken. Dit is wat je leert als je tijd investeert om een methode te leren toepassen.

2. Lichaamssignalen Observeren

Er zijn verschillende biomarkers die je kunt tracken. Ik zal ze hier kort benoemen:

• Basale Lichaamstemperatuur (BBT): Je lichaamstemperatuur in rust verandert tijdens je cyclus. Na de ovulatie stijgt de temperatuur een beetje. Een voordeel is dat je een helder meetbaar resultaat krijgt. Een nadeel is dat dit vaak niet handig is voor vrouwen die geen stabiel dag- en nachtritme hebben. Hallo nachtdiensten! Als je er nog vaak uit moet doordat je kindjes wakker worden, kan dit de meetresultaten negatief beïnvloeden. Ik heb gehoord dat o.a. Tempdrop wel zou kunnen werken als je maar een paar uur slaap hebt gehad. Ben je hier benieuwd naar? Lees je dan goed in de voor- en nadelen. Wat ook goed is om te vermelden: je krijgt een temperatuurstijging ná je ovulatie. Als je geen andere biomarker trackt, dan kun je pas je onvruchtbare periode vaststellen in het tweede deel van je cyclus en weet je dus ook niet wanneer je wel vruchtbaar was. Omdat je pas achteraf ziet dat je geovuleerd hebt.
• Cervixslijm: Het slijm dat je lichaam produceert verandert in consistentie en hoeveelheid. Rond de ovulatie is het slijm helderder, rekbaarder en glibberig. En de hoeveelheid neemt toe tot de ovulatie. Dit is wat mij betreft de must-have biomarker als je fertility awareness wilt toepassen in het managen van je vruchtbaarheid. Als je deze biomarker tot nu toe nog niet kent: zoek een methode die je hierbij gaat helpen om je cervixslijm te classificeren. Dit is de biomarker waar ik de meeste vragen over krijg van mijn cliënten. Niet zo vreemd, want wat merk je nu precies op en heel belangrijk: wat is over langere tijd jouw cervixslijmpatroon?
•  LH Urine Testen: 24-36 uur voor ovulatie stijgt je LH-waarde tot piekniveaus. Door dit te meten krijg je de bevestiging dat je ovulatie er binnenkort aankomt. Deze observatie gaat hand in hand met het toenemen van je vruchtbare cervixslijm. Het voordeel is dat je zekerheid krijgt over je cervixslijmobservaties. Het nadeel is dat je een heel aantal dagen over een ovulatietest heen moet plassen. Het werkt vaak niet met PCOS doordat je valse positieve resultaten krijgt en het is belangrijk dat je jouw eigen cyclus van dag tot dag volgt. Als je uitgaat van de testdagen op de instructie, kan het zomaar zijn dat je te vroeg of te laat test (en dus geen positieve test krijgt). Een ander nadeel is ook dat ovulatietests duur kunnen zijn. Al is mijn mening dat Clearblue bijvoorbeeld echt veel te duur is, en een LH-test van bijvoorbeeld Easy@Home ook goed is. Dit kan je veel geld schelen.
•  Baarmoederhalspositie: De positie en stevigheid van de baarmoederhals veranderen gedurende de cyclus. Je kan dit meten door inwendig te voelen. FEMM gebruikt deze methode niet, omdat je er altijd voor moet zorgen dat je omstandigheden hygiënisch zijn. Maar je bent natuurlijk vrij om dit wel toe te passen.

3. Waarom Vruchtbaarheidsbewustzijn?

Vele vrouwen kiezen voor FAM om wel of niet zwanger te worden.

• Zwangerschapspreventie: Door te weten wanneer je vruchtbaar bent, kun je intimiteit vermijden als je niet zwanger wilt worden. De verschillende methodes geven je richtlijnen hoe je je ovulatieperiode opent en sluit. Dit is cruciaal om fertility awareness effectief in te zetten. Ik zou echt nooit aanraden dat een vrouw zonder officiële cursus hier zelf mee gaat experimenteren. De risico's zijn te groot. En nieuw leven is te kostbaar om kansen te nemen.
• Zwanger Worden: Als je probeert zwanger te worden, helpt het om te weten wanneer je vruchtbaar bent en dus wanneer de beste tijd is voor intimiteit. Ook hiervoor is het zo waardevol om je ovulatie goed in kaart te kunnen brengen. Stel je mist iedere keer door net niet de juiste informatie je ovulatie..
• Gezondheid: Een van de meest mind-blowing redenen om fertility awareness toe te passen is je gezondheid. Het volgen van je cyclus geeft je inzicht in je gezondheid en hormonale balans. Je cyclus is een spiegel van wat er in je lichaam gebeurt. Loopt je cyclus niet? Dan is er altijd een onderliggende oorzaak. Je hormonen hebben in je vruchtbare jaren een cruciale rol om je gezondheid te ondersteunen. Nu al, maar ook als je over een aantal jaren de overgang ingaat. Ik kan hier een heel blog aan wijden. Die gaat er vast nog wel komen!

Praktische Stappen Zetten

Hoe word je fertility aware?

1. Educatie: Begin met leren over je cyclus en lichaamssignalen om een solide basis te leggen voor vruchtbaarheidsbewustzijn.
2. Dagelijkse Observatie: Houd dagelijks je biomarkers bij, of het nu op papier is of met behulp van een handige app. Ik heb een gratis printable download voor je klaarstaan als je je cyclus op papier wilt gaan bijhouden, inclusief tips hoe je dit kunt invullen. Gebruik je liever een app? Dan raad ik je de FEMM health app aan. Deze maakt geen voorspellingen wanneer je vruchtbaar bent of zou gaan menstrueren, een grote pré als je het mij vraagt! Beide manieren zijn gratis. Kies wat jij het makkelijkste vindt, of probeer het allebei.
3. Geduld en Consistentie: Wees geduldig en consistent in het observeren van je signalen, omdat het tijd kost om patronen te herkennen. Het kan 3-5 cyclussen duren voordat je patronen duidelijk worden. Hoe duidelijker je cycluspatroon – en specifiek je ovulatieperiode, hoe meer dagen je ‘krijgt’ om intiem te zijn. Het succes van fertility awareness valt en staat met hoe accuraat en consistent jij je biomarkers bijhoudt.

Voordelen en Nadelen

Ik zeg wel eens: "choose your hard" (kies je moeilijk). Ook fertility awareness heeft nadelen, net zoals hormonale anticonceptie voor- en nadelen heeft. Ik noem de belangrijkste voor- en nadelen op:

• Voordelen: Geen bijwerkingen zoals bij hormonale anticonceptie, beter begrip van je lichaam, en geschikt voor zowel zwangerschapspreventie als conceptie.
• Nadelen: Vereist dagelijkse toewijding en nauwkeurige observatie, biedt geen bescherming tegen SOA's.

De FEMM Methode

Als je een methode wilt leren, doe dit dan bij een gecertificeerd docent die ook up-to-date is met de laatste ontwikkelingen. De kennis en ontwikkeling rond vrouwengezondheid en hormonen gaat ontzettend snel. Het zou jammer zijn als je deze informatie mist.

Ik ben opgeleid om de FEMM methode aan te leren. De FEMM methode gebruikt de volgende biomarkers:

• Cervixslijmobservaties
• LH-testen
• Persoonlijke cycluspatronen herkennen

Wat FEMM zo Uniek Maakt

FEMM biedt een uitgebreide en holistische benadering voor vrouwen die geïnteresseerd zijn in het leren over en beheren van hun vruchtbaarheid en algemene gezondheid. Vooral de kennis en nadruk op gezondheid maakt FEMM uniek.

• Medische Integratie: FEMM integreert medische begeleiding met vruchtbaarheidsbewustzijn, waardoor vrouwen toegang hebben tot professionele medische ondersteuning op basis van hun cyclusgegevens. Je kan door telehealth samenwerken met een FEMM-arts en jouw Nederlandse arts. FEMM werkt met mond-tot-mond reclame en vergroot het FEMM-netwerk doordat artsen met andere artsen in gesprek komen en zo besluiten om training te krijgen in de FEMM-protocollen.
• Onderwijsgericht: FEMM is sterk gericht op educatie en het verstrekken van uitgebreide informatie over reproductieve gezondheid.  Dit is mijn werk:)
• Wetenschappelijk Onderbouwd: FEMM is gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten en onderzoek naar de menstruatiecyclus en hormonale gezondheid. FEMM is verbonden aan RHRI, het Reproductive Health Research Institute onder leiding van o.a. Dr. Pilar Vigil.

 Wil je meer weten?

Ik begrijp dat je deze informatie even op je wilt laten inwerken. Wil je graag sparren of de FEMM-methode geschikt is voor jou? Laat dan een comment achter of stuur mij (Marlot) een berichtje via WhatsApp.